Workshops studiedag 2024

Workshops

De NVvW bestaat dit jaar 100 jaar en dat bleek voor veel collega’s inspiratie voor een mooie workshop. Of het nu gaat over het wiskunde onderwijs van 100 jaar of zelfs 1000 jaar geleden, of over oude technieken in een nieuw jasje, met de ruim 30 workshops hieronder is er voor iedereen wat te kiezen.

Neem de tijd om de lijst goed door te nemen, want ook onderaan staan echte pareltjes!

De workshops met een L-nummer zijn workshops van collega’s, lerarenopleiders en andere vrijwilligers.
De workshops met een C-nummer zijn van uitgevers, rekenmachine fabrikenten of methodeaanbieders.
Alle C-workshops worden in dezelfde ronde gehouden. Je kunt je voor maximaal 1 C-workshop opgeven. Je meldt je dus aan voor 1 C en 2 L-workshops, of voor 3 L-workshops. Je wordt ingedeeld voor 2 workshops, je derde keuze is reserve.

Scroll naar beneden voor omschrijvingen van de workshops. Helemaal onderaan komt binnenkort een link naar het inschrijfformulier.

L1. Actualisatie wiskunde vmbo: van 1 naar 2 programma’s
Harm Selten, Madeleine Vliegenthart en Suzanne Sjoers (SLO)

Ben je benieuwd naar de geactualiseerde examenprogramma’s wiskunde voor het vmbo en wat er gaat veranderen? In deze informatiesessie praten we je bij. Je krijgt antwoord op de vragen:
Waarom van één programma (wiskunde) naar twee programma’s (wiskunde 1 en wiskunde 1,2)?
Wat houdt het nieuwe programma wiskunde 1 in?
Welke inhouden zijn anders in de concept-eindtermen wiskunde 1,2?
Hoe ziet het vervolgtraject er in grote lijnen uit?
Ook gaan we met elkaar in gesprek over wat de geactualiseerde inhoud kan betekenen voor de onderwijspraktijk.

L2. Actualisatie wiskunde havo vwo
Jos Tolboom & Johan Brons (SLO)

Op 30 september jongstleden heeft de staatssecretaris voor Primair en Voortgezet Onderwijs en Emancipatie de conceptexamenprogramma’s wiskunde voor havo en vwo ontvangen.
In deze werkgroep gaan we in op de volgende vragen:
Hoe is het resultaat van de herziene vakkenstructuur wiskunde verwerkt in de conceptexamenprogramma’s?
Wat zijn de uitgangspunten voor het vormgeven van de nieuwe examenprogramma’s?
Wat zijn de belangrijkste verschillen met de huidige examenprogramma’s?
Hoe ziet het traject naar de invoering van de nieuwe examenprogramma’s eruit, bijvoorbeeld de fase van beproeven?
Daarnaast zijn wij nieuwsgierig naar jullie mening over enkele kwesties waarover in de fase van beproeven gegevens worden verzameld. En, dat spreekt, we maken er zeker ook een gezellige sessie van!

L3. Basisvaardigheden in vmbo bb
Suzanne Sjoers en Madeleine Vliegenthart (SLO)

Biedt het wiskundeonderwijs aan jouw bb-leerlingen voldoende handvatten om ook aandacht te besteden aan de basisvaardigheden? En hoe is het gesteld met de wiskundige attitude van deze leerlingen? Wat zijn succesfactoren om met deze doelgroep aan het werk te gaan?
In deze workshop willen we met jullie het prioriteitenspel wiskunde vmbo-bb (concept) spelen: Hierbij gaan we met elkaar in discussie over stellingen die gaan over o.a. leerdoelen, attitude, leeractiviteiten, docentenrollen, bronnen en materialen, en toetsing.
De uitkomsten van het spel geven je inzicht waar je op jouw school mee aan de slag kan gaan.

L4. Actualisatie kerndoelen vo onderbouw
Madeleine Vliegenthart en Harm Selten (SLO)

In september 2023 zijn voorstellen voor nieuwe kerndoelen rekenen en wiskunde aangeboden aan OCW. Inmiddels zijn ze in de zomer van 2024 in definitieve vorm opgeleverd aan OCW.
In deze informatiesessie krijg je antwoord op de volgende vragen:
Welk proces is doorlopen bij de totstandkoming van de kerndoelen?
Hoe zien de nieuwe kerndoelen eruit?
Wat zijn de belangrijkste verschillen met de huidige kerndoelen?
Daarnaast gaan we met elkaar in gesprek over wat de nieuwe inhoud kan betekenen voor de onderwijspraktijk en wat ervoor nodig is om deze doelen goed te implementeren.

L5. Variabelen in de algebrales: de weg naar begrip loopt via misconcepten
Filip Moons

Tijdens deze workshop verkennen we de cruciale fase waarin leerlingen in het voortgezet onderwijs voor het eerst kennismaken met variabelen. Dit kan leiden tot misconcepties zoals de ‘letter-as-object’ fout, waarbij variabelen worden gezien als concrete objecten in plaats van het vertegenwoordigen van hoeveelheden. We baseren ons op recent onderzoek uitgevoerd aan de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Duisburg-Essen, waarbij 2.220 leerlingen werden getest voor en na één maand algebraonderwijs. We analyseren hoe hun denkpatronen evolueren en linken deze bevindingen aan praktische klaservaringen. Aan de hand van concrete materialen en onderzoeksresultaten ontdekken we welke didactische strategieën het meest effectief zijn om misconcepties te voorkomen en leerlingen te helpen bij een sterke start in algebra.

L6. Gegoochel met getallen
Job van de Groep en Jan van den Berg

Tijdens deze korte goochelcursus zal gedemonstreerd worden dat bepaalde trucs, die op reken- en wiskundig getinte principes zijn gebaseerd, uitermate geschikt zijn om een ludieke draai te geven aan een reken- of wiskundeles. Er zijn immers genoeg momenten waarop je als leraar even iets anders, iets bijzonders zou willen doen. Bijvoorbeeld om de aandacht van de leerlingen (weer) te vangen of gewoon om de zogenaamde laatste les van een cyclus met iets leuks te vullen. Of als zogenaamde energiegever aan het begin van de les. In veel gevallen is het ook mogelijk een koppeling te maken met bepaalde leerstofonderdelen (zoals de driehoek van Pascal) of met bepaalde vaardigheden (hoofdrekenen, vermenigvuldigen en het (nieuwe) staartdelen). Wiskunde en goochelen een merkwaardige combinatie? Niets is minder waar! Bovendien: lijkt abracadabra niet verdacht veel op algebra?

L7. Binair voor beginners
Margot Rijnierse

We bekijken hoe je leerlingen op een eenvoudige manier met binaire getallen kan laten kennismaken. We zien een paar googeltrucs die op binaire getallen gebaseerd zijn en we doen ‘unplugged’ activiteiten, waarmee we ervaren hoe een computer de binaire codes gebruikt. Je krijgt concrete les ideeën en de links naar websites waar nog veel meer materiaal te vinden is.
Geschikt voor vmbo onderbouw, klas 1 havo/vwo

L8. Mathematical Creativity, Coding and 3D Printing
Christos Chytas

Explore the transformative power of computational thinking in shaping tangible mathematical models. This hands-on session will guide you through the creative process of using accessible coding tools to design exciting 3D models that embody simple and complex mathematical concepts. In this workshop you’ll discover how to bring abstract mathematical theories to life and provide a more hands on approach to mathematics education through the power of computing and digital fabrication. Deze workshop is in het Engels

L9. Lesideeën in het vmbo
Léon van der Heiden, Rob Kerkhoven, Karin van den Heuvel, Nicolet Prins

Vier enthousiaste vmbo-docenten geven graag een inkijkje in hun keuken. Vaak sneeuwt het lesgeven aan deze belangrijke doelgroep een beetje onder bij alle aandacht voor het havo en vwo. Doodzonde vinden deze docenten! Want hoe leuk is het juist de VMBO-leerlingen te motiveren, te verrassen en iets nieuws te leren? De docenten delen inspirerende lesideeën uit hun praktijk. Natuurlijk is er ook plek voor reflectie en discussie.

L10. Honderd jaar probleemoplossen: Op de schouders van reuzen
Gerrit Roorda

Wiskunde en probleemoplossen zijn sterk aan elkaar verbonden. In de loop van de afgelopen 100 jaar hebben veel grote denkers, wiskundigen en wiskundedidactici nagedacht en geschreven over dit onderwerp. Als je het over probleemoplossen hebt hoor je vaak over het ‘vierstappen plan’ van Polya, (1945), over het veel geciteerd artikel van Schoenfeld uit 1992, en over heuristieken, in Nederland op de kaart gezet door Anne van Streun, met zijn proefschrift in 1989. Drie reuzen op het gebied van probleemoplossen bij wiskunde; en er zijn nog veel meer reuzen te noemen.
Na mijn lerarenopleiding wiskunde, met als vakdidacticus Anne van Streun, had ik in elk geval van het begrip ‘heuristiek’ gehoord. Maar het thema probleemoplossen ging sterk voor mij leven toen ik kennismaakte met Teaching Through Problemsolving (TTP, zie www.ttpwiskunde.nl).
In de workshop bespreek ik enerzijds ideeën van enkele ‘reuzen’ over dit onderwerp en zal dat verbinden met mijn ervaringen met en ideeën over TTP. Daarbij wordt een verbinding gelegd naar mogelijkheden in je eigen wiskundelessen.

L11. Tiendesprongen
Jos Heuer en Henk Willems

In deze workshop wordt stilgestaan bij het werk van Kees Boeke, wat mag worden gerekend tot het cultureel erfgoed van Nederland. Naast oprichter van de Werkplaats Kindergemeenschap in Bilthoven is Boeke ook bekend van zijn leermiddelen, waaronder “Wij in het heelal”. Hierin brengt Boeke in veertig zogenaamde tiendesprongen de tocht van kern van een atoom tot de oneindigheid van de ruimte in beeld.
Jos en Henk zijn beiden gepensioneerd docenten van de Werkplaats. Zij hebben zich jarenlang in het werk van Boeke verdiept en hierover gepubliceerd. Zij zullen mede aan de hand van nog niet eerder gepubliceerd bijzonder archiefmateriaal de aandacht vestigen op Boekes baanbrekende gedachten.

L12. Omgaan met data en statistiek in het beroep en dagelijks leven
Lonneke Boels

Statistiek is nog een betrekkelijk jonge wetenschap die met de opkomst van kunstmatige intelligentie, data science en de enorme hoeveelheid data op het internet steeds belangrijker wordt. In deze werkgroep voor (v)mbo en onderbouw havo-vwo schets bestuderen we hoe volwassenen statistisch redeneren met data als ze op internet zoeken en hoe zij hedendaagse informatiebronnen begrijpen. Ook in de beroepspraktijk speelt het verzamelen en interpreteren van data een belangrijke rol. Door kwalificatiedossiers van mbo-beroepen te analyseren, een lijstje met eisen voor het beroep, identificeren we de vereiste statistische vaardigheden voor (v)mbo-ers. We eindigen met de vraag hoe we toekomstig onderwijs nog beter kunnen laten aansluiten op de toekomst van jongvolwassenen.

L13. Het nakijken en beoordelen van wiskundige modelleeropdrachten
Sevinç Göksen-Zayim en Derk Pik

Wiskundig modelleren is een belangrijk domein binnen de vakvernieuwingen, zowel voor de onderbouw als de bovenbouw. Naast het feit dat het leren aanpakken van wiskundige modelleeropdrachten voor leerlingen een uitdaging is, zal het beoordelen ervan voor veel docenten ook een uitdaging met zich meebrengen. Modelleerproblemen zijn open problemen uit de realiteit waarbij vaak verschillende goede manieren zijn om deze op te lossen. Onder andere moeten leerlingen aannames en vereenvoudigingen van de werkelijkheid maken. Dat maakt het beoordelen van modelleerproblemen ingewikkeld.
In deze workshop willen wij jullie graag meenemen in het gehele modelleerproces en vervolgens de mogelijkheid bieden om gemaakt werk van leerlingen uit de tweede klas havo/vwo te beoordelen. Dit gaan we doen aan de hand van een scoremodel en een rubric. Daarna zullen we uitgebreid ingaan op vragen en moeilijkheden die je bij het nakijken ondervindt en geven we mogelijkheden om modelleertaken op een redelijke en navolgbare manier te beoordelen.

L14. Wiskundiger worden bij wisk4all
Laura Kubbe, Bas Jansen en Jan Brinkhuis

Gaat het lesgeven lekker, heb je alles wel een keer gezien op school en ben je toe aan een nieuwe uitdaging?
Kom dan naar de workshop Wiskundiger worden bij wisk4all. Wisk4all (www.wisk4all.nl) is er voor mensen met een universitaire opleiding die eerstegraads leraar willen worden in wiskunde, maar ook voor zittende docenten, hbo en wo, die zich in meer gevorderde wiskunde willen verdiepen.
Bij deze workshop maak je kennis met mooie wiskundige onderwerpen en krijg je informatie over de cursussen die bij wisk4all worden gegeven. We geven tips en trucs om de wiskunde onder de knie te krijgen en om ruimte en tijd te maken voor de studie. We zetten je natuurlijk ook aan het werk, zodat je na afloop al wiskundiger bent dan je was!

L15. ChatGPT voor wiskundedocenten
Marianne Dijke-Droogers

ChatGPT is momenteel een van de meest invloedrijke technologieën en biedt ongekende mogelijkheden. Of je nu een heldere samenvatting wilt laten maken, gedetailleerde uitleg zoekt over uiteenlopende onderwerpen, of antwoord wilt op ingewikkelde vragen, deze chatbot maakt het allemaal mogelijk. En dat alles volledig gratis. Maar hoe wiskundig is ChatGPT eigenlijk en kun je deze AI gebruiken voor je onderwijs? Tijdens deze workshop gaan we dieper in op de toepassingen van ChatGPT in de wiskundeles. We verkennen hoe je ChatGPT effectief kunt inzetten als docent en onderzoeken de mogelijkheden voor leerlingen. Ook geven we een kijkje achter de schermen van ChatGPT: Hoe genereert deze AI zijn antwoorden en hoe ‘wiskundig’ is ChatGPT werkelijk? We testen de reikwijdte van zijn wiskundige vaardigheden, inclusief de vraag of ChatGPT weet wat het grootste getal met een naam is. Deze sessie biedt inspirerende voorbeelden en concrete ideeën om de wiskundige capaciteiten van ChatGPT in jouw lessen te benutten. Als je nieuwsgierig bent naar hoe ChatGPT werkt, wat het kan betekenen voor jouw onderwijs, en hoe je het praktisch kunt inzetten, dan is deze workshop een aanrader!

L16. Wiskundige discussies verdiepen-Onderzoek naar scaffolding en wiskundig denken
Sharon Calor en Chris Kooloos

In deze workshop presenteren Sharon Calor en Chris Kooloos een onderzoek waarin zij de inzichten uit hun promotieonderzoeken combineren. Sharon heeft in haar onderzoek een tool ontwikkeld waarmee docenten kleine groepjes leerlingen, die over wiskunde discussiëren, op groepsniveau kunnen scaffolden. D.w.z. hulp op maat kunnen bieden. In zijn promotieonderzoek heeft Chris samengewerkt met docenten om lessen te ontwikkelen waarin klassengesprekken een centrale rol hadden. Een van de conclusies van zijn onderzoek was dat het wiskundig denken van de docent een cruciale rol speelt in het ontwikkelen van het wiskundig denken van de leerlingen.
Nu bundelen zij hun krachten om te onderzoeken welke rol het wiskundig denken van de docent speelt in scaffolden van groepjes leerlingen die gezamenlijk over een probleem nadenken. In deze workshop gaan we gezamenlijk aan de slag met enkele voorbeelden

L17. De wisselwerking tussen ordeverwerking en affectieve factoren in relatie tot rekenvaardigheden
Helene Vos

Rekenvaardigheden zijn fundamenteel voor het verwerven van meer complexe wiskundevaardigheden. Een grote verscheidenheid van factoren blijkt een rol te spelen bij rekenvaardigheden. Enerzijds, blijkt het begrijpen van de relaties tussen getallen – kortgenoemd ordinaliteit – een rol te spelen bij rekenvaardigheden. Een mogelijke reden hiervoor is dat net als bij rekenen, het verwerken van ordinaliteit zowel procedurele en geautomatiseerde strategieën vereist. Anderzijds, blijken affectieve factoren zoals rekenangst en motivatie een rol te spelen. Rekenangst hangt samen met de neiging om veilige procedurele strategieen te gebruiken hetgeen resulteert in een langzamere ordeverwerking. Tevens kan angst zorgen voor een minder goede prestatie op reken- en wiskunde taken. Daarentegen kan motivatie zorgen voor efficiënter strategiegebruik. Tijdens deze workshop zal er in gesprek worden gegaan over wisselwerking tussen ordeverwerking en affectieve factoren in relatie tot rekenvaardigheden. Ook zullen er concrete handvatten worden gegeven zodat het verwerven van rekenvaardigheden en wiskundevaardigen optimaal ondersteund kan worden.
Sleutelwoorden: rekenvaardigheden, ordinaliteit, rekenangst, motivatie

L18. Leermiddelen 1000 jaar geleden: rekensteentjes en het astrolabium
Jan Hogendijk

In deze workshop gaan we niet 100 maar 1000 jaar terug, naar de elfde eeuw. In die tijd maakten Christelijke monniken in Europa voor het eerst kennis wiskunde uit de Islamitische wereld. Er werden nog geen boeken uit het Arabisch vertaald, maar de monniken leerden werken met twee leermiddelen uit de Islamitische wereld, die toen heel dichtbij was (Spanje):
* Rekensteentjes met daarop Arabische cijfers afgebeeld.
* Het astrolabium: voor het bepalen van de tijd door waarneming van de zon of sterren.

In de workshop gaan de deelnemers zelf met deze leermiddelen experimenteren. Elke deelnemer ontvangt een eenvoudig model van een Islamitisch astrolabium uit 985. We zullen ook Latijnse handschriften van duizend jaar geleden laten zien. Dit materiaal toont een paar essentiële Islamitische wortels van de huidige wiskunde en kan geschikt worden gemaakt voor gebruik in de klas.

L19. Wiskunde: van abstract naar concreet en andersom
Els Franken

Soms is abstracte wiskunde voor leerlingen lastig te bevatten. In de les kan je proberen de leerstof daarom concreet te maken, maar hoe zorg je ervoor dat leerlingen niet in de concrete fase blijven hangen? Hoe kan je abstracte wiskunde concreet maken en hoe maak je de overstap van concreet materiaal naar de abstracte wiskunde?
In deze workshop zie je verschillende voorbeelden van hoe je hier in je les mee om kan gaan en werk je zelf ook aan eigen voorbeelden. Neem daarom gerust je eigen lesmethode mee.
Deze workshop is vooral voor vmbo docenten.

L20. Chinese Telstokjes
Willem Jackson en Anna Gabisonia

In deze workshop nemen we je mee terug naar de tijd van de Han-dynastie, een periode waarin de Chinese wiskundigen revolutionaire methoden ontwikkelden om complexe problemen op te lossen. Eén van die methoden was het gebruik van stokjes om lineaire vergelijkingen op te lossen, een techniek die werd beschreven in het klassieke werk Jiuzhang Suanshu (De Negen Hoofdstukken over de Wiskundige Kunst). Tijdens deze workshop gaan we deze oude methode zelf toepassen en ontdekken hoe de Chinezen met eenvoudige hulpmiddelen en slimme strategieën wiskundige problemen aanpakten die wij nu met moderne methoden, zoals matrices, oplossen. Dit biedt niet alleen een fascinerende blik op de geschiedenis van de wiskunde, maar ook een unieke manier om hedendaagse wiskundige concepten te benaderen en te begrijpen. We hopen dat je geïnspireerd raakt door deze oude, maar effectieve technieken, en dat je ze wellicht zelfs in je eigen lessen kunt toepassen.

L21. Doe eens een WiTje! Modelleren in een uur
Dédé de Haan

WiTjes zijn ingekorte versies van de grotere opdrachten van de Wiskunde A-lympiade, de Wiskunde B-dag en de OnderbouwWiskundeDag (https://wiskundeinteams.sites.uu.nl/). Ze verschijnen de afgelopen jaren met grote regelmaat in Euclides. Ze zijn bedoeld om leerlingen binnen één lesuur kennis te laten maken met modelleren. In deze werkgroep ga je er zelf mee aan de slag, zodat je weet hoe je dit in een les zou kunnen inzetten. Je krijgt tevens een hele bundel WiTjes mee!

L22. Basisvaardigheden, wat zijn dat eigenlijk?
Paul Drijvers en Anne Heemskerk

Omschrijving: Sinds het ministerie van OCW het Masterplan Basisvaardigheden in gang heeft gezet, wordt er veel over basisvaardigheden wiskunde gesproken. Duidelijke omschrijvingen van wat die inhouden zijn echter niet voorhanden. Daarom heeft het Expertisecentrum Rekenen-Wiskunde (exprw.nl) een aantal experts hierover bevraagd en een literatuurstudie uitgevoerd. In de werkgroep gaan we samen op zoek naar wat we onder basisvaardigheden verstaan en wat het beeld is dat uit de literatuurstudie naar voren komt.

L23. Een nieuwe kijk op de afgeleide
Rogier Bos

Al bijna 100 jaar wordt de afgeleide op dezelfde manier uitgelegd op de middelbare school: f'(a) is de richtingscoëfficiënt van de raaklijn aan (a , f(a)), en die raaklijn is de limiet van secantlijnen. In deze workshop gooien we het over een andere boeg: een frisse, nieuwe kijk op de afgeleide, waarvan de schoonheid en het nieuwe inzicht een groot gevoel van gelukzaligheid bij u teweeg zal brengen. In plaats van aan raaklijnen, koppelen we de afgeleide aan de begrippen vergroting en vergrotingsfactor, zoals dat aan bod komt in de onderbouw. Die koppeling komt van nature op, wanneer een functie niet in een grafiek maar in een zogeheten pijlengrafiek wordt gevisualiseerd. Pijlengrafieken helpen bovendien om samenstellingen van functies en de kettingregel inzichtelijk uit te leggen. U begrijpt het al: dit mag u niet missen; dit is de aanpak van de toekomst!

L24. Patroontekenen met wiskunde- een oude ambacht in een nieuw jasje.
Nelleke den Braber

Voor het maken van een kledingstuk is meetkundig (ruimtelijk) inzicht handig gezien een kledingstuk opgebouwd is uit losse onderdelen die uit een platte lap stof zijn gehaald. Ofwel, wiskundig gezien gaat het over werken vanuit 2D naar 3D via uitslagen van meetkundige figuren. Wiskundige berekeningen kunnen maken rond oppervlaktes, omtrek, lengtes, schaal en verhoudingen kunnen je ook verder helpen, vooral als het gaat om maatwerk bij het maken van eigen kledingstukken.
In deze werkgroep ga je praktisch aan de slag en probeer je, met bekende meetkundige figuren, een bucket hat op maat te maken.
Deze activiteit komt uit een net ontwikkelde nlt-module voor de onderbouw havo/vwo waar we uiteraard een blik op werpen en kijken naar de opbouw en de mogelijkheden voor wiskunde.

L25. Meer dan 100 jaar vouwen in de wiskundeles
Jacoliene van Wijk

Of het nu gaat om hexaflexagons, optimaliseren, de eigenschappen van een vlieger, bissectrices of andere bijzondere lijnen … wiskundig vouwen in de les blijft actueel, ook na méér dan 100 jaar. Rond 1840 introduceerde Friedrich Fröbel zijn ideeën over wiskundig vouwen en al rond 1900 werd het boekje Geometric Exercises in Paper Folding van Sundara Row gepubliceerd. In deze workshop gaan we natuurlijk vouwopdrachten proberen, maar we gaan ook in op vragen als: Is het mijn kostbare lestijd nou waard, dat vouwen? Wat vinden leerlingen in de onder- én bovenbouw ervan? En: Hoe begin ik met vouwen in mijn lessen? Deze workshop is geschikt voor onderbouw tot en met bovenbouw, en van VMBO tot en met VWO. Een preview van lesideeën kunt u vast vinden op de website van wiskundig vouwen (https://wiskundigvouwen.nl/).

L26. Aansluiting rond 1925 en 2025 op het hoger technisch onderwijs
Jenneke Krüger en Christiaan Boudri

Vanuit het hoger technisch onderwijs is altijd al geklaagd over het niveau van het voorbereidend onderwijs. Dat was in 1924 niet minder dan nu. Waarover werd geklaagd, verschilde mogelijk wel. In deze workshop vergelijken we de aansluiting van hbs op de polytechnische school (voorloper van de TU Delft) met de aansluiting van hvo op technisch hbo en het vwo op de technische universiteit. Dit doen we aan de hand van toelatingsexamens, programma’s in het voorbereidend onderwijs en het eerstejaar van hbo en universiteit.

L27. Internationaal mozaïek
Kees Garst, Sevinç Göksen-Zayim & Iegte de Jong

De culturele diversiteit in de samenleving zien we allemaal in meer of mindere mate terug in de klas. Leerlingen met bijvoorbeeld wortels in Arabische landen proberen, samen met jongeren uit Oost-Europa en Nederlandse leerlingen, de aangeboden schoolwiskunde onder de knie te krijgen. De gebruikte lesmethode vormt daarbij veelal het uitgangspunt voor de lessen. De werkgroep Internationalisering houdt zich onder meer bezig met wiskunde en wiskundeonderwijs in het buitenland en heeft zich vanuit die optiek afgevraagd hoe je de culturele diversiteit van leerlingen in de klas kunt benutten bij het vormgeven van wiskundelessen? In deze workshop willen we enkele voorbeelden laten zien, ervaringen met jullie delen, en zodoende inspiratie opdoen voor de les van morgen.

L28. Creatieve Patronen met Scratch en Tekenrobots
Wail Kherrazi

Instapniveau: Geschikt voor beginners, geen voorkennis van programmeren vereist
Tijdens deze workshop gaan de deelnemers in groepjes aan de slag met het programma Scratch op laptops. Ze leren eenvoudige patronen te tekenen door te programmeren met Scratch, een intuïtieve programmeertaal. Het doel is om deelnemers kennis te laten maken met het concept van Scratch en tegelijkertijd geometrische vormen en wiskundige concepten te verkennen.Daarna zullen vier tekenrobots dezelfde patronen op A3-papier afdrukken. We maken hierbij ook een creatieve link naar Islamitische geometrische patronen en de kunst van MC Escher. Wat leren de deelnemers?
Basisprincipes van Scratch-programmeren
Geometrie en wiskunde door middel van patronen
Creatief denken en digitale vaardigheden ontwikkelen
Inzicht in de culturele verbinding tussen wiskundige kunst, Islamitische patronen en de werken van MC Escher

L29. Wiskunde bij levensverzekeringen
Denny Dannenburg

Verzekeringen zijn wiskundig leuk: er worden veel verschillende wiskundige modellen gebruikt en de praktische toepasbaarheid is altijd dichtbij. In deze workshop nemen we levensverzekeringen onder de loep aan de hand van het nieuwe Zebra-boekje Rekenen voor het leven, waarbij het centrale thema is: hoe worden premies voor levensverzekeringen berekend? Daarbij wordt met name ingegaan op de twee factoren die bij het rekenen aan levensverzekeringen worden onderscheiden: het rekenen met kansen en het effect van tijd.

L30. Formules bij wiskunde en natuurkunde
Peter Kop en Harrie Eijkelhof

De taal van de wiskunde is een vanzelfsprekend hulpmiddel bij natuurkunde en andere natuurwetenschappen. Vooral wiskundige formules zijn nodig om relaties en verbanden tussen grootheden uit te drukken. Er blijken veel impliciete (cultuur)verschillen te bestaan tussen de manier waarop leerlingen leren kijken naar en redeneren met formules bij natuurwetenschappen en bij wiskunde. In deze werkgroep zullen we een aantal van die verschillen zichtbaar maken en werken aan een samenhangende aanpak. We kijken hiervoor naar opgaven uit wiskunde en natuurkunde eindexamens. Aan de hand van deze contexten gaan we vragen formuleren die de samenhang tussen beide vakken kan bevorderen met betrekking tot het interpreteren van en redeneren met formules.

C1. De nieuwe kerndoelen voor wiskunde – zo ga je ermee om
Menno Lagerweij (Noordhoff)

Het lijkt nog ver weg. Er zitten 652 dagen tussen deze jaarvergadering en de eerste dag van het nieuwe schooljaar met (waarschijnlijk) nieuwe kerndoelen voor wiskunde. Voor jou als wiskundedocent staan er belangrijke veranderingen voor de deur, maar met de juiste voorbereiding kom je straks goed beslagen ten ijs.

In deze workshop van Noordhoff Wiskunde neemt wiskundedocent Menno Lagerwey, bekend van het YouTube-kanaal Math with Menno, je mee door deze kerndoelen. Wat valt op? En wat betekent dit concreet voor je dagelijkse lespraktijk? Aan de hand van praktische voorbeelden uit Getal & Ruimte en Moderne Wiskunde helpt hij je een belangrijke stap te zetten in de optimale voorbereiding op deze belangrijke ontwikkeling.

C2. Een pga-lesmethode met Math4all
Math4All

Vanuit het materiaal van Math4all kun je zelf je lesmateriaal samenstellen en schooleigen readers produceren. Dat doe je door pdf’s te maken en daarbij te kiezen welke elementen je voor je leerlingen wilt gebruiken. Een lesmethode die in opkomst lijkt te zijn is het probleem gestuurd onderwijs. Math4all heeft daar materiaal voor ontwikkeld, met name voor 1,2-havo/vwo, maar ook (op aanvraag) voor andere leerjaren.
In de workshop vertellen we hoe je e.e.a. kunt inzetten, laten we zien hoe we dit materiaal hebben vormgegeven en hoe je dergelijk materiaal ook zelf kunt maken vanuit ons bestaande aanbod.

C3. Maak kennis met ProWiskunde, een formule voor succes!
Hub Kusters

ProWiskunde bestaat uit digitaal lesmateriaal, zonder commerciële doeleinden uitgebracht door Prowise, en is voor iedere wiskundedocent gratis beschikbaar en te gebruiken op elk touchscreen/device. Het door mij ontworpen materiaal bestaat uit de volgende pakketten:
i. de leerlijn ‘Prowiskunde’ voor de onderbouw van het vmbo-kgt/havo/vwo
ii. het lespakket ‘Magische wiskunde’:
iii. het lespakket ‘Ooohh, zit dat zo!’:
iv. het lespakket ‘Junior Masterclass Wiskunde’:

In deze workshop laat ik je graag zien hoe je dit gratis kant-en-klaar interactief lesmateriaal met behulp van onze educatieve software Prowise Presenter direct kunt inzetten in jouw lessen. Nieuwsgierig? Kom dan naar deze workshop. Breng een device mee om direct aan de slag te gaan.

C4. Leerdoelen in beeld voor de wiskundeles
Peter Boon (Numworx/Freudenthal Instituut)

 

Veel leraren hebben de behoefte om ander – soms zelf ontworpen – lesmateriaal in te zetten en hun lessen zo op hun eigen manier te arrangeren. Er is dus behoefte aan meer vrijheid in de keuze van lesmateriaal. Dit roept echter verschillende vragen op. Komen alle leerdoelen wel aan de orde als je van de gebaande paden van de reguliere lesmethodes afwijkt? Hoe past het nieuwe materiaal in de gangbare leerlijn? Worden de leerdoelen voldoende beheerst na gebruik van het materiaal? Om deze vragen te adresseren, is een project gestart om een AI-gebaseerde omgeving te ontwikkelen waarin lesmateriaal gekoppeld wordt aan leerdoelen uit de wiskundecurricula en waarin leerprestaties op die leerdoelen worden gemonitord. In deze werkgroep vertellen we meer over de aanpak binnen dit project: “Leerdoelen in beeld voor de wiskundeles”.

 

C5. Computationeel denken in de wiskundeles met de TI84 Plus CE-T python edition
Bert Wikkering en Peter Vaandrager

 

In deze workshop gaan we programmeren op de genoemde grafische rekenmachine in Python. We doen dat door programma’s te schrijven voor wiskundige vaardigheden. Wil je als leerling zo’n programma schrijven dan moet je die vaardigheid wel eerst goed beheersen.
Dat is ook de ervaring als leerlingen hiermee aan de slag gaan. Veel leerlingen zien gelijk wat ze moeten doen maar anderen hebben toch eerst nog oefening nodig aan de hand van een getallenvoorbeeld.
Het tweede deel van de workshop staat in het teken van het getal 100. Tijdens dit deel maken we korte programma’s met als thema het getal 100 (bijvoorbeeld wat is het honderdste cijfer van 100!)